Trả lời:
Mọi phụ nữ nên tầm soát ung thư vú. Tuy nhiên,ónêntầmsoátungthưbuồngtrứdaktarin chỉ chị em có nguy cơ cao ung thư buồng trứng mới nên tầm soát. Để xác định ai thuộc nguy cơ cao phải xét nghiệm di truyền xem có đột biến gene hay không. Các đột biến gene hay gặp gây ung thư buồng trứng là BRCA1, 2. Xét nghiệm này không áp dụng đại trà, chỉ kiểm tra ở người có tiền căn gia đình, ví dụ như mẹ, chị em gái mắc ung thư vú hoặc ung thư buồng trứng.
Phụ nữ xét nghiệm có kết quả xác định có đột biến gene BRCA1,2 thì được xếp vào nhóm có nguy cơ cao mắc ung thư buồng trứng. Khi đó, bác sĩ chỉ định cắt hai buồng trứng phòng ngừa trong độ tuổi từ 35 đến 40 tuổi. Nếu nhóm người ở độ tuổi này chưa cắt buồng trứng thì cần tầm soát ung thư định kỳ bằng cách siêu âm ngã âm đạo và xét nghiệm máu CA 125 mỗi 6 tháng.
Theo nghiên cứu của Hệ thống Y tế Đại học Virginia (Mỹ) khoảng 25% ung thư buồng trứng là do di truyền. Tính di truyền thường xảy ra khi những thay đổi hoặc đột biến trong gene được truyền lại từ mẹ sang con.
Như vậy, nhóm phụ nữ có mẹ, chị em gái mắc bệnh ung thư vú, ung thư buồng trứng như bạn cần đi khám sớm. Bác sĩ xét nghiệm tìm gene di truyền ung thư để dự đoán nguy cơ mắc, sàng lọc phát hiện sớm...
CA 125 là loại protein có trong máu, được coi là chất chỉ điểm tế bào ung thư. Ở người bình thường, chỉ số CA 125 khoảng 35 U/ml. Khi cơ thể có tế bào ung thư, cụ thể là ung thư buồng trứng, nồng độ CA 125 tăng cao gấp nhiều lần... Loại protein này cũng cảnh báo cơ thể có thể mắc thêm ung thư khác như nội mạc tử cung, đại trực tràng, vú...
CA 125 không đặc hiệu cho ung thư buồng trứng vì nó có thể tăng trong một số bệnh lý hoặc tình trạng lành tính khác như lạc nội mạc tử cung, lao ổ bụng, báng bụng do xơ gan, có thai...
Trong giai đoạn đầu khối u ác tính ở buồng trứng có thể có các dấu hiệu như khó chịu vùng chậu, bụng, khó tiêu, tăng kích thước bụng, tiểu nhiều. Tuy nhiên, các triệu chứng này cũng có thể gặp ở các bệnh lý khác trong ổ bụng.
Ung thư buồng trứng là một trong những bệnh nguy hiểm nhất ở phụ nữ, thường được phát hiện ở giai đoạn muộn, gây tử vong hàng đầu trong các loại ung thư phụ khoa. Theo Tổ chức ghi nhận Ung thư thế giới (Globocan) năm 2020, số ca mắc ung thư mới của ung thư buồng trứng tại Việt Nam khoảng 1.400 người, tử vong 923 người, tỷ lệ mắc bệnh là 7/100.000 dân.
ThS.BS Huỳnh Bá Tấn
Bác sĩ khoa Ngoại Vú, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM